نکاتی در مورد آلرژی به نور خورشید
آلرژی به آفتاب چگونه ایجاد میشود؟
آلرژی در واقع پاسخ سیستم ایمنی بدن به قرار گرفتن در معرض نور خورشید است که معمولاً به صورت راش قرمز خارش دار ظاهر می شود. این عارضه اغلب در جلوی گردن، پشت دست ها، سطح بیرونی بازوها و پاها و روی پاها دیده می شود. البته در موارد نادر، واکنش پوستی می تواند شدید باشد و باعث ایجاد کهیر یا تاول های کوچک در سایر قسمت های بدن شود.
شایع ترین نوع حساسیت به نور خورشید «فتوراش چند شکلی» نامیده می شود که سمیت نوری یا آفتاب سوختگی نیز نامیده می شود. موارد خفیف این آلرژی می تواند بدون درمان برطرف شود، اما موارد شدید را می توان با کمک داروهایی مانند کرم های استروئیدی یا قرص ها درمان کرد. برای افرادی که پوست حساسی دارند و در معرض آفتاب شدید قرار دارند، پیشگیری و محافظت از پوست در برابر نور خورشید مهمترین قدم در مدیریت این بیماری است.
علائم آلرژی به نور خورشید
دانستن علائم بیماری های پوستی نه تنها به شما این امکان را می دهد که در صورت بروز مشکلات جزئی اقدامات لازم را انجام دهید، بلکه به شناسایی علائم بیماری ها و مشکلات جدی مانند علائم سرطان پوست در اسرع وقت و درمان به موقع آنها کمک می کند. . در برخی از انواع آلرژی به خورشید، تشخیص سریع علائم مهم است.
علائم خارجی حساسیت به آفتاب در شرایط مختلف متفاوت است. همیشه یکسان نیست تفاوت بستگی به علت بیماری دارد اما علائم و نشانه های کلی این بیماری عبارتند از:
- تاول یا کهیر
- قرمزی پوست
- خارش یا درد
- برآمدگیهای کوچکی که ممکن است با هم ادغام شوند و تودههای بزرگی را ایجاد کنند
- پوسته پوسته شدن پوست و ایجاد دلَمه یا خونریزی
به طور معمول، این علائم و نشانه ها پس از چند دقیقه تا چند ساعت قرار گرفتن در معرض نور خورشید ظاهر می شوند.
چرا پوستمان به نور خورشید حساسیت نشان میدهد؟
به طور کلی مشخص نیست که چرا برخی افراد به نور خورشید حساس هستند و برخی دیگر حساس نیستند. اما می توان گفت تغییراتی که پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید در پوست ایجاد می شود باعث تحریک و بروز این نوع حساسیت می شود.
در واقع، هنگامی که در معرض نور خورشید قرار می گیرد، سیستم ایمنی بدن برخی از قسمت های پوست تغییر یافته را به عنوان خارجی می شناسد و سیستم های دفاعی بدن را برای مبارزه با آنها فعال می کند. این واکنش بدن باعث واکنش آلرژیک و ظاهر شدن بثورات، تاول های کوچک و به ندرت سایر ضایعات پوستی می شود.
با این حال، علت دقیق این واکنش هنوز مشخص نیست. البته عوامل ژنتیکی می تواند در این امر نقش داشته باشد و علاوه بر این، استفاده از برخی داروها، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و ابتلا به برخی بیماری ها نیز می تواند باعث حساسیت بیشتر پوست به نور خورشید شود.
انواع آلرژی به نور خورشید
حساسیت به آفتاب انواع مختلفی دارد و شدت و خطر آن متفاوت است. از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خارش ناشی از خورشید (Actinic Prurigo)
این نوع حساسیت به آفتاب یک مشکل ارثی است. علائم و نشانه ها قوی تر از انواع دیگر هستند. اگرچه این مشکل در همه نژادها ممکن است رخ دهد، اما در بومیان آمریکا و قفقازی ها بیشتر دیده می شود. علائم و نشانه های این بیماری از دوران کودکی نشان داده شده است.
- واکنش آلرژیک به نور (Photoallergic reaction)
این نوع حساسیت به خورشید زمانی اتفاق میافتد که مواد شیمیایی که قبلاً روی پوست اعمال شدهاند، هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید واکنش نشان میدهند. این مواد شیمیایی شامل انواع داروها، ضدآفتاب ها، لوازم آرایشی و عطریات هستند که می توانند این مشکل را ایجاد کنند. گاهی علائم این بیماری پس از دو یا سه روز ظاهر می شود.
- بثورات نوری پلیمورفیک (PMLE)
این نوع حساسیت شایع ترین نوع حساسیت به آفتاب است. این عارضه در زنان شایعتر از مردان است و معمولاً بین نوجوانان تا بیست سالگی رخ میدهد. راش چند شکلی معمولاً یک بثورات پوستی است که خارش دارد و ممکن است به صورت تاول یا لکه های قرمز روی پوست ظاهر شود. این مشکل اغلب در فصل بهار رخ می دهد و علائم آن معمولا پس از چند ساعت قرار گرفتن در معرض نور خورشید ظاهر می شود.
- کهیر خورشیدی (Solar urticarial)
این نوع یکی از موارد نادر حساسیت به آفتاب است که باعث کهیر می شود. تنها چند دقیقه پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید طول می کشد. این عارضه اغلب در زنان جوان رخ می دهد. علائم این بیماری می تواند خفیف یا شدید باشد و در برخی موارد منجر به شوک آنافیلاکتیک (اورژانسی جدی و تهدید کننده زندگی) شود.
آلرژی خورشیدی بیشتر کدام قسمتهای بدن را درگیر میکند؟
اگرچه آلرژی به نور خورشید می تواند در هر قسمتی از پوست ظاهر شود، اما در بیشتر موارد در قسمت هایی از بدن که در معرض بیشترین نور خورشید هستند مانند بازوها، پاها، دست ها و پشت گردن رخ می دهد. موارد شدید این حالت حتی در قسمت هایی از بدن که زیر لباس هستند نیز دیده می شود. جالب اینجاست که این مشکل در قسمت هایی از بدن که به طور معمول در معرض نور خورشید هستند مانند صورت و پشت دست ها ایجاد نمی شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید با واکنش های پوستی غیرعادی و آزاردهنده مواجه شدید، حتما باید به پزشک مراجعه کنید. اگر این علائم شدید بودند یا به موقع درمان نشدند، بهتر است با متخصص پوست مشورت کنید.
اگر چند دقیقه پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب متوجه ظاهر کهیر روی پوست شدید، با در نظر گرفتن خطر شوک آنافیلاکتیک در «کهیرهای خورشیدی»، بهتر است در اسرع وقت به مراکز درمانی مراجعه کنید.
تشخیص آلرژی به آفتاب چگونه انجام میشود؟
تشخیص این حساسیت و تشخیص علائم آن از موارد مشابه کار پزشک متخصص است. متخصص پوست شما را معاینه می کند و در مورد داروهایی که مصرف می کنید و سابقه خانوادگی شما برای تشخیص این بیماری سوال می پرسد. گاهی ممکن است نیاز به انجام آزمایشات دیگری مانند آزمایش خون، آزمایش آلرژی در برابر نور خورشید (در این روش حساسیت پوست به اشعه ماوراء بنفش و نور مرئی اندازه گیری می شود) یا نمونه برداری لازم باشد. نگران نباشید زیرا این آزمایشات علاوه بر تشخیص حساسیت پوست به آفتاب، وجود سایر مشکلات پوستی مانند اگزما یا لوپوس را نیز بررسی می کند.
عوامل خطر ابتلا به این آلرژی کدامند؟
عواملی که در تعیین خطر آلرژی به آفتاب موثر هستند عبارتند از:
- نژاد
این مشکل پوستی می تواند هر کسی را درگیر کند، اما افرادی که پوست روشن تری دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به برخی از انواع آلرژی های خورشیدی هستند.
- قرار گرفتن در معرض برخی مواد خاص
پوست شما معطر است؛ برخی از مواد شیمیایی موجود در نور خورشید، مانند آفت کش ها، ممکن است هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید علائم خاصی ایجاد کنند. در واقع این بدان معنا نیست که به هیچ وجه نباید از ضد آفتاب استفاده کنید (ضدآفتاب یکی از مهم ترین محصولات مراقبت از پوست و پیشگیری از سرطان پوست است). اگر علت آلرژی شما یک دارو باشد، می توانید با تماس با پزشک خود و تغییر مارک ضد آفتاب از آن ماده اجتناب کنید.
- مصرف داروهای خاص
برخی از داروها مانند تتراسایکلین ها، آنتی بیوتیک ها، داروهای مبتنی بر سولفا و مسکن هایی مانند کتوپروفن می توانند باعث روشن شدن سریع پوست شوند.
- ابتلا به سایر بیماریهای پوستی
ابتلا به درماتیت (التهاب پوست) خطر ابتلا به حساسیت به نور خورشید را افزایش می دهد.
- ابتلای سایر اعضای خانواده به آلرژی خورشیدی
اگر والدین یا خواهر و برادر از حساسیت به نور خورشید رنج می برند، احتمال ابتلای آنها نیز زیاد است. این ممکن است به دلیل تأثیر عوامل ژنتیکی در بروز این نوع حساسیت باشد.
چطور میتوان حساسیت به نور خورشید را کنترل و درمان کرد؟
اگر حساسیت به نور خورشید دارید یا پوست شما به نور خورشید بسیار حساس است، می توانید با رعایت نکات زیر احتمال بروز مشکلات را کاهش دهید:
- در ساعاتی از روز که تابش آفتاب شدید است از قرار گرفتن در معرض آن اجتناب کنید. سعی کنید بین ساعات ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر زیر نور آفتاب نروید.
- از قرار گرفتن ناگهانی در معرض نور شدید خورشید خودداری کنید. علائم حساسیت به آفتاب در بهار یا تابستان ظاهر می شود و بسیاری از افراد برای مدت طولانی در معرض نور خورشید قرار می گیرند. برای اینکه پوستتان با نور خورشید سازگار شود، اگر باید بیرون باشید، مدت زمانی را که در آفتاب می گذرانید به تدریج افزایش دهید.
- از عینک آفتابی و لباس مناسب استفاده کنید. پیراهن های آستین بلند و کلاه های لبه دار از پوست در برابر اشعه های خورشید محافظت می کند. سعی کنید از پوشیدن لباس های نازک یا گشاد خودداری کنید زیرا اشعه UV از آن عبور می کند.
- استفاده از ضد آفتاب؛ ما یک کرم ضد آفتاب با طیف وسیع با SPF حداقل ۳۰ را توصیه می کنیم. اگر شنا می کنید یا عرق می کنید، حتما ضد آفتاب را در فواصل زمانی کوتاه دوباره استفاده کنید.
- از عوامل محرک دوری کنید. اگر میدانید که پوست شما به ماده خاصی مثل یک دارو، یا خوراکیهای خاصی مثل زردک (هویج وحشی) یا لیمو، حساس است از مصرف آنها خودداری کنید.
- و یک نکته مهم؛ برای درمان بهتر آلرژی خورشیدی با یک متخصص پوست مشورت کنید.