فواید شگفت‌انگیز زینک اکساید برای پوست
“پماد اکسید روی” پاسخی است که اغلب در مورد محصول مناسب برای سوختگی، زخم و اسکار، آکنه و موارد مشابه می شنوید. شاید تعجب کنید اگر بدانید که استفاده از این ماده منحصر به سال های اخیر نیست و استفاده از آن برای درمان انواع زخم ها و سوختگی ها به بیش از ۲۰۰۰ سال قبل بازمی گردد. البته امروزه استفاده از اکسید روی به میزان قابل توجهی افزایش یافته است، اما تاریخچه این ماده شگفت انگیز نشان می دهد که خود ماده معدنی روی (روی) برای اولین بار در حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح طبق دستور العمل های هندی باستان در یک پماد طبیعی ترمیم کننده مورد استفاده قرار گرفت.
امروزه، اکسید روی ماده فعال بسیاری از کرم‌های سوختگی کودکان، لوسیون‌های کالامین، ضدآفتاب‌های معدنی، مکمل‌های ویتامینی و داروهای آکنه است که به‌طور گسترده توسط پزشکان تجویز می‌شود و در داروخانه‌ها فروخته می‌شود. با وجود این توضیحات، این سوال پیش می آید که دلیل استفاده گسترده از این ماده چیست؟ مهم ترین ویژگی آن چیست و در چه شرایطی بیشتر از آن استفاده می شود؟ در ادامه مقاله به این نکات خواهیم پرداخت.
زینک اکساید چیست؟
همانطور که می دانید اکسید روی از روی ساخته می شود. روی یا روی نوعی عنصر فلزی است که در طبیعت وجود دارد و امروزه در بسیاری از محصولات الکترونیکی، شیمیایی و خانگی استفاده می شود. مانند سایر عناصر فلزی، از جمله آهن یا الکترولیت‌هایی مانند منیزیم، روی یا روی، می‌تواند مقدار مشخصی بار الکتریکی را نیز حمل کند که به آن مزایای ویژه‌ای در فرآیندهای بدن انسان می‌دهد. روی فواید بی نظیری برای قسمت های مختلف بدن از جمله سیستم ایمنی، دستگاه گوارش، مغز و پوست دارد. این ماده در سلول های پوست به عنوان بلوک ساختمانی برای تولید پروتئین، تولید آنزیم و فرآیندهای متابولیک در بدن استفاده می شود.
در حالی که روی به تنهایی در طبیعت یافت می شود، اکسید روی به طور طبیعی وجود ندارد. در واقع این ماده طی یک واکنش شیمیایی از ترکیب روی با مولکول های اکسیژن در اثر گرما به وجود می آید. این دو عنصر پس از تبخیر متراکم شده و به صورت پودر در می آیند که دانه های آن ریز، سفید و کریستالی است.
با قرار دادن دانه های اکسید روی روی لایه بالایی پوست، لایه ای محافظ برای آن ایجاد می کنند. در دهه های اخیر، افزایش وزن اکسید روی منجر به افزایش گسترده تعداد کرم ها و ضد آفتاب های حاوی این ماده شده است. آغاز این تحولات در سال ۲۰۰۸ بود. هنگامی که محققان موفق به ایجاد ذرات اکسید روی در اندازه نانو شدند، صنعت مراقبت از پوست، به ویژه کرم های ضد آفتاب را متحول کرد.
فرمول پیشرفته این ماده می تواند بدون برجای گذاشتن لایه ضخیم و سفید روی پوست، از پوست محکم محافظت کند. با این ویژگی جدید، این ماده می تواند به سرعت جای خود را در میان مواد تشکیل دهنده محصولات ضد آفتاب طبیعی برای افراد مختلف پیدا کند. اگرچه ذکر این نکته ضروری است که ایمنی این نانوذرات برای انسان به طور کامل اثبات نشده است.
فواید زینک اکساید و نحوه عملکرد آن
از جمله مصارف و فواید زینک اکساید می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- کمک به کاهش التهاب ناشی از بثورات پوستی، آلرژی یا تحریکات پوستی (از جمله ادرار سوختگی نوزادان)
- پیشگیری از آفتاب‌سوختگی و محافظت از پوست در برابر پرتوهای آسیب‌رسان خورشید (به‌ویژه در پوست‌های حساس به نور)
- محافظت از پوست در برابر تمام طیف مضر پرتوهای فرابنفش (می‌توان گفت زینک اکساید تنها ترکیبی است که در کرم‌های ضد آفتاب طیف گسترده، علاوه بر پرتو UV-B، کل پرتوهای UV-A را نیز فیلتر می‌کند.)
- محافظت در برابر سرطان پوست یا نئوپلازی (سرطان سلول‌های پایه‌ای پوست)
- بهبود و ترمیم زخم و پیشگیری از عفونت‌های باکتریایی
- کمک به بهبود و رفع سوختگی‌ها و بافت آسیب‌دیده و سوخته
- کمک به درمان ضایعات آکنه
- حفظ رطوبت در پوست‌های خشک
- کاهش شوره سر
- درمان زگیل
- کاهش آسیب‌های التهابی پوست (از جمله روزاسه که نوعی بیماری شایع پوستی است که باعث قرمزی یا برافروختگی پوست و قابل مشاهده شدن رگ‌های خونی در صورت می‌شود.)
- درمان اختلالات رنگدانه‌ای (مانند ملاسما؛ بیماری پوستی‌ای که باعث ایجاد نقاط و لکه‌های تیره روی پوست صورت می‌شود.)
- پیشگیری از روند پیری پوست
- بهبود ساخت کلاژن و تشکیل بافت همبند جدید
از آنجایی که اکسید روی در آب نامحلول است، برای اثربخشی بیشتر باید آن را با یک حامل مخلوط کرد. این غذا اغلب از محلول های موضعی مانند کرم ها، ضد آفتاب ها، لوسیون ها، کرم ها و مرطوب کننده ها انتخاب می شود. برخی از کرم ها یا لوسیون ها حاوی اکسید روی هستند و به همین دلیل است که محصولات روغنی به راحتی به پوست نفوذ می کنند. در این محصولات، روی یک سد محافظ است که رطوبت را در پوست نگه می دارد.
پنج فایده مهم زینک اکساید
در بخش قبل خواص این ماده را به صورت خلاصه خواندید، اکنون با برترین خواص آن برای پوست بیشتر آشنا می‌شوید.
۱) محافظت از پوست در برابر آفتاب سوختگی و آسیب‌های ناشی از آفتاب
یکی از موضوعات مورد علاقه در تحقیقات مراقبت از پوست در طول سه دهه گذشته، بررسی مزایای اکسید روی برای محافظت طبیعی در برابر آفتاب بوده است. بر اساس این مطالعات، اکسید روی از پوست در برابر هر دو نوع اشعه ماوراء بنفش (UVA/UVB) خورشید محافظت می کند. این ویژگی در بسیاری از کرم های ضد آفتاب شیمیایی که فقط یک شکل از اشعه ماوراء بنفش را مسدود می کنند، وجود ندارد.
امروزه علاوه بر ضد آفتاب، اکسید روی به بسیاری از محصولات مراقبت از پوست اضافه می شود. همچنین، این ماده در بسیاری از لوسیون ها و لوازم آرایشی معدنی، کانسیلرها، مرطوب کننده ها، کرم های BB، کرم های DD و محصولات ضد پیری استفاده می شود. در گذشته، ضدآفتاب‌های اکسید روی محبوبیتی نداشتند، زیرا لکه‌های سفید قابل توجهی بر روی پوست باقی می‌گذاشتند. این نشانه عدم جذب کامل روی است. اما در سال‌های اخیر، دانش مراقبت از پوست راه طولانی را طی کرده است، و اکنون یک فرمول جدید اکسید روی با ذرات بسیار ریز وجود دارد که لکه‌های سفید روی پوست باقی نمی‌گذارد.
ویژگی‌های زینک اکساید برای محافظت از پوست در برابر پرتوهای خورشید
- امروز، برخی از بهترین ضدآفتاب ها حاوی اکسید روی هستند که همان تاثیر محصولات شیمیایی مراقبت از پوست را دارد. محصولات مراقبت از پوست مصنوعی از چندین ترکیب به طور همزمان برای محافظت در برابر اشعه های UV متعدد استفاده می کنند.
- سطح ایمنی، قدرت و اثربخشی یک محصول برای جلوگیری از سوختگی به میزان اکسید روی استفاده شده در فرمولاسیون آن بستگی دارد. درصد اکسید روی در محصولات مختلف بسیار متفاوت است و درصد نهایی SPF (فاکتور محافظت در برابر آفتاب) محصول را تعیین می کند.
- در کرم‌های ضدآفتاب، درصد زینک اکساید معمولاً بین ۲۵ تا ۳۰ درصد است.
- برای محصولات آرایشی، از جمله فونداسیون، کرم های BB، کرم های DD و کرم های صورت، درصد (و در نتیجه پوشش) معمولاً حدود ۱۰-۱۹٪ است.
- هر چه اکسید روی کمتر در محصول استفاده شود، محافظت کمتری (در محدوده قابل قبول) خواهد داشت. به عنوان مثال، محصولی با SPF 15 نسبت به محصولی با SPF 30 که حاوی روی بیشتری است، ماندگاری کمتری دارد.
۲) کمک به درمان آکنه
برای درمان آکنه، اکسید روی با سایر ترکیبات ضد التهابی یا ضد باکتریایی مانند آنتی اکسیدان ها، گلوکونات روی یا سولفات روی ترکیب می شود. همچنین این عناصر به بهبود وضعیت، کاهش استرس، مدت زمان درمان و درد آکنه کیستیک یا هورمونی و علائم آن کمک می کنند.
نتایج یک مطالعه در سال ۲۰۱۳، همراه با سایر تحقیقات در این زمینه، نشان می دهد که اکسید روی می تواند به درمان و پیشگیری از آکنه به روش های مختلفی کمک کند، از جمله:
- کاهش خصوصیات میکروبی یا باکتریایی مرتبط با بروز آکنه
- کاستن از التهابی که در نتیجه فعالیت باکتری‌های عامل جوش و انسداد منافذ پوستی ایجاد می‌شود
- کاهش احتمال بروز مجدد آکنه در صورت مقاوم شدن پوست در برابر آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی یا موضعی
- تنظیم تولید چربی یا سبوم توسط پوست
- اثر قابض که به خشک کردن چربی اضافی و کوچک کردن منافذ بزرگ پوست و بهبود ظاهر آسیب‌دیده آن کمک می‌کند
تحقیقات نشان می دهد که مصرف موضعی روی به تنهایی یا در ترکیب با سایر مواد بسیار موثر است. این به دلیل خواص ضد التهابی و توانایی آن در کاهش باکتری های آکنه (propionibacterium) با مهار آنزیم های لیپاز باکتریایی و سطح اسیدهای چرب آزاد خون است. گاهی اوقات متخصصان پوست آنتی بیوتیک ها را برای آکنه های شدید، مداوم و مزمن تجویز می کنند تا از مسدود شدن منافذ باکتری ها جلوگیری کنند.
با این حال، مطالعات نشان داده است که باکتری های ایجاد کننده آکنه می توانند پس از مدتی نسبت به درمان مقاوم شوند، بنابراین قرص ها و لوسیون ها ممکن است بعد از مدتی برای برخی افراد موثر نباشند. درمان آکنه آنتی بیوتیکی همچنین می تواند عوارض جانبی مانند قرمزی، افزایش حساسیت به نور خورشید، خشکی و لایه برداری پوست داشته باشد. خبر خوب این است که درمان اکسید روی می تواند برای افرادی که آکنه مقاوم به آنتی بیوتیک دارند نیز مفید باشد.
۳) درمان بثورات و تحریکات پوستی (شامل ادرار سوختگی نوزادان)
تحقیقات زیادی نشان می‌دهد که زینک اکساید به رشد بافت جدید، ترمیم پوست، بهبود زخم‌ها و جلوگیری از التهاب کمک می‌کند. از این ماده می‌توان برای کمک به بهبود طبیعی موارد زیر استفاده کرد:
- ادرار سوختگی نوزادان
- تب‌‌خال‌های دهانی
- زخم‌های پوستی
- خراش‌ها یا ساییدگی‌ها
- سوختگی‌ها
- تحریک حاصل از مصرف محصولات شیمیایی
زینک اکسید یک ماده فعال رایج در بسیاری از کرم های بثورات پوشک بچه است. پمادهای حاوی زینک اکساید با ایجاد یک لایه محافظ روی پوست به محافظت از پوست ظریف و حساس کودک در برابر تحریک و باکتری کمک می کند. در مورد بثورات پوشک، بهتر است از روی اغلب و در دوزهای زیاد (به توصیه پزشک اطفال) استفاده شود تا التهاب کاهش یابد.
برخی مطالعات در این زمینه نشان داده است که پماد اکسید روی ۵ درصد را می توان برای کاهش علائم تحریک پوست در کودکان مبتلا به راش پوشک ناشی از اسهال استفاده کرد. کرم‌های بدون عطر و رنگ بهترین گزینه‌ها برای درمان بثورات، از جمله بثورات خفیف تا شدید پوشک، و جلوگیری از بدتر شدن علائم هستند.
۴) کمک به پیشگیری از بروز عفونت‌های باکتریایی
اکسید روی می تواند به عنوان یک قابض خفیف عمل کند و از عفونت های باکتریایی پوست جلوگیری کند. در نتیجه یک عامل خشک کننده طبیعی در نظر گرفته می شود. از مصارف سنتی فرآورده های اکسید روی می توان به مواردی مانند درمان زخم ها و جراحات ناشی از عمل جراحی و استفاده به عنوان پماد برای درمان زخم های دهان اشاره کرد. روی یک ماده معدنی ضروری است که نقش مهمی در تنظیم عملکرد آنزیم های مورد نیاز برای ترمیم آسیب به لایه بیرونی پوست و تشکیل کلاژن و بافت همبند جدید دارد.
یک مطالعه در سال ۲۰۰۳ نشان داد که اکسید روی با مهار چسبندگی و جلوگیری از تهاجم باکتری، عفونت های باکتریایی را کاهش می دهد. اکسید روی علاوه بر کاهش انتقال باکتری، فشار اتصالات بین سلولی را افزایش می دهد، بنابراین باکتری ها نمی توانند راه خود را به داخل پیدا کنند.
اکسید روی همچنین با تعدیل بیان سیتوکین های التهابی به کاهش التهاب پوست کمک می کند. سیتوکین ها مولکول هایی هستند که از سلول های ایمنی خاصی آزاد می شوند و التهاب را تحریک می کنند.
بسیاری از محصولات پوستی حاوی اکسید روی هستند که به کاهش قرمزی، تورم، درد و التهاب ناشی از باکتری کمک می کند. علاوه بر این، مزیت دیگر این محصولات این است که مانند سایر محصولات قابض تجاری، پوست را بزرگتر کرده و با تنظیم سبوم از پوست جلوگیری می کنند.
۵) اثرات ضد پیری و بهبود آسیب‌های بافتی
اکسید روی نه تنها از آسیب خورشید، چین و چروک و لکه های تیره جلوگیری می کند، بلکه به رشد بافت جدید پوست و تولید کلاژن نیز کمک می کند. کلاژن نقش مهمی در حفظ جوانی و شادابی پوست دارد. بدن برای سنتز کلاژن و ترمیم بافت همبند به روی و سایر مواد معدنی نیاز دارد.
مطالعات نشان داده اند که درمان پوست آسیب دیده، پوست خشک یا ضایعات پوستی با محصولات اکسید روی تنها به مدت ۴۸ ساعت (شامل مراقبت و مراقبت های بعد از عمل) منجر به بهبود مشکلات پوستی، بهبودی بهتر، کاهش التهاب و قرمزی، بهبود رنگدانه ها و در حال پردازش. مقدار مایع بینابینی و سبوم (چربی) در پوست. زینک اکسید همچنین می تواند به افزایش مقدار مواد فعال در پوست در هنگام استفاده با سایر محصولات ضد پیری پوست کمک کند.
هزینه بوتاکس
چطور از زینک اکساید استفاده کنیم؟
زینک اکساید در انواع محصولات و فرمولاسیون موجود است و انتخاب شما بین این محصولات به نحوه استفاده شما بستگی دارد. اگرچه استفاده از این ماده به تنهایی به عنوان یک محصول درمان پوست می تواند به بهبود سلامت و ظاهر پوست کمک کند، اما می توانید برای نتایج و محافظت بهتر، فرآیند درمان موضعی را با مکمل ویتامین حاوی روی تکمیل کنید.
نکته: هنگام استفاده از مکمل زینک، به مقدار مجاز روزانه زینک دریافتی دقت کنید.
کرم‌های ضد آفتاب حاوی زینک اکساید
هنگام خرید کرم ضد آفتاب، برچسب محصول را به دقت بخوانید و ضد آفتابی با طیف وسیع انتخاب کنید. اکسید روی موثرترین ترکیب برای محافظت در برابر هر دو نوع UV-B و UV-A است و وجود آن در فرمولاسیون ضد آفتاب بهترین نشانگر طیف کامل ضد آفتاب است.
هنگام استفاده از ضد آفتاب یا سایر ضد آفتاب های حاوی اکسید روی، باید به چند نکته مهم دیگر توجه کنید:
- محصول را ۱۵ تا ۳۰ دقیقه قبل از خروج از منزل و قرار گرفتن در معرض نور خورشید استفاده کنید.
- محافظت در برابر آفتاب فقط برای صورت و دست ها نیست. مراقب باشید نقاط حساس مانند گوش ها، پشت گردن، لب ها، بالای سر و همچنین پاها را فراموش نکنید. هر ناحیه از پوست که به طور کامل با لباس پوشانده نشده باشد، باید در برابر نور خورشید محافظت شود.
- لازم به ذکر است که استفاده از برخی داروها می تواند باعث حساسیت پوست به نور خورشید شود. از جمله آنتی بیوتیک های خاص، فوروزماید و هیدروکلروتیازید، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (پیروکسیکام و ناپروکسن)، داروهای ضد بارداری خوراکی حاوی استروژن، کینین، سولفونامیدها مانند کوتریموکسازول، و داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، نیفدیپین، ایزوترتینوآمین و گردیفریفرین. بنابراین، اگر هر یک از این داروها را مصرف می کنید، باید بسیار مراقب نور خورشید باشید.
- مکمل های ویتامین D را با نظر پزشک یا داروساز مصرف کنید.
- سعی کنید در ساعات اوج پرتو فرابنفش یعنی از ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر در معرض نور خورشید قرار نگیرید. به خصوص اگر به آفتاب سوختگی حساس هستید.
کرم یا پماد زینک اکساید
کرم زینک اکساید می تواند بهترین راه حل درمانی برای درمان خراش ها و سوختگی های جزئی غیر عفونی باشد. پس از استفاده از کرم روی، ناحیه آسیب دیده را با باند بپیچید یا بگذارید کرم در هوا خشک شود. همیشه قبل از استفاده از کرم اکسید روی، دست ها و ناحیه تحت درمان را به خوبی بشویید.
این کرم باید فقط به صورت موضعی و موضعی استفاده شود، بنابراین مراقب باشید که کرم وارد چشم، گوش یا دهان شما نشود. کرم زینک اکساید را مستقیماً روی ناحیه آسیب دیده بمالید.
استفاده از زینک اکساید برای تحریکات پوستی ناشی از پوشک
پوست کودک ظریف و بسیار نازک و مستعد آسیب است. به خصوص در ناحیه پوشک. مراقبت از پوست کودک بسیار مهم است. در صورت وجود تحریک پوستی در این ناحیه، ناحیه پوشک را تمیز و خشک کنید. قبل از پوشیدن پوشک جدید، قبل از رفتن به رختخواب یا هنگامی که متوجه علائم بثورات شدید، کرم اکسید روی را روی ناحیه آسیب دیده بمالید. شما می توانید با هر تعویض پوشک از این کرم استفاده کنید، به خصوص هنگام خواب. در این صورت مدت زمان بیشتری طول می کشد تا جذب پوست شود. اگر پماد زینک اکساید برای کودکان ندارید، حتماً در مورد استفاده از پماد یا کرمی که برای کودکان طراحی نشده است، با پزشک اطفال خود مشورت کنید.
ایمنی زینک اکساید
سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) بررسی های گسترده ای در مورد ایمنی اکسید روی انجام داده است. در نتیجه این یافته ها، این شرکت این ماده را برای استفاده به عنوان یک افزودنی رنگی در داروها و لوازم آرایشی و همچنین یک ضدآفتاب موثر و عامل محافظ پوست در لوازم آرایشی و بهداشتی و تجهیزات پزشکی اعلام کرد. علاوه بر این، این سازمان استفاده از اکسید روی را در کرم‌های محافظ پوست بدون نسخه با غلظت ۲۵ درصد و در داروهای ضد آفتاب با غلظت ۲۵ درصد تأیید می‌کند.
